Een nieuwe motor voor de Ikinoo

Het eindresultaat, een nieuwe Yanmar 4JH5E motor.

We hebben een nieuwe motor, maar dat had wel heel wat voeten in de aarde. Het volgende verhaal zullen veel zeilers wel herkennen; Een klusje dat zo eenvoudig leek, blijkt gigantisch uit de klauwen te lopen en daarnaast veel en veel meer tijd en geld te gaan kosten dan dat je vooraf in je stoutste dromen had kunnen verzinnen. Dat is precies de essentie van wat ons is overkomen bij het verwijderen van onze oude Yanmar motor en het plaatsen van de nieuwe Yanmar motor. Een verhaal waarvan het einde, door de Lock-Down vanwege het Corona virus, nog niet in zicht is. Het is een verhaal voor wie van een beetje drama en vooral van techniek houdt, dus laten we beginnen bij het begin. Na telefonisch contact met een medewerker van het bedrijf, dat de nieuwe motor komt installeren, waren er een aantal hele duidelijke afspraken gemaakt.

De traptrede direct boven de motorruimte is demontabel gemaakt.

Men zou op woensdag de oude motor uit de Ikinoo komen halen en 10 dagen later op maandag de nieuwe motor erin komen hijsen. Aansluitend zou men die week de motor monteren en aansluiten. Een duidelijk plan dus, ware het niet dat er zo veel zaken door dit bedrijf over het hoofd waren gezien, dat het uiteindelijk geheel anders is verlopen. Tijdens onze afwezigheid vanwege de reis door New Zealand, had de timmerman van de werf waar we liggen, een van de traptreden weggezaagd en zo aangepast deze demontabel konden worden teruggeplaatst. Door deze traptrede te verwijderen, creëerden we meer ruimte om te werken aan de motor en meer ruimte om te hijsen. Op de bewuste woensdag melden zich twee man bij onze Ikinoo, die al snel de gehele motor zo ver hadden losgekoppeld, dat deze in zijn geheel eruit gehesen kon worden. Gelukkig hebben wij een dakraampje in ons doghouse, waar de hijsstrop doorheen geleid kon worden.

De motorruimte zonder motor en hydraulische pomp.

Zodra de kraan kwam, gingen ze direct aan het werk. Eerst werd de motor uit de motorruimte getild en op de keukenvloer geplaatst. Omdat de motor niet in één geheel naar buiten kon worden getild, werd de transmissie gedemonteerd. Hierna konden we beide onderdelen uit de keukenruimte hijsen. Niet veel later stond de motor in de achterbak van onze monteurs. Tijd voor mij dus om aan het werk te gaan. Ik had 10 dagen om de gehele motorruimte weer spik en span te maken, zodat de nieuwe motor in een geheel gerenoveerde ruimte gemonteerd kon worden. De eerste tegenvaller hadden we al direct te pakken.

De oude uitlaat, de sporen van één van de lekkages zijn duidelijk te zien.

De RVS-uitlaat, die wij in Colombia voor de tweede keer waterdicht hadden laten maken, lekte weer, maar nu op diverse punten. Voor de niet zeilers, bij een motor in een boot, worden de uitlaatgassen van de motor in het uitlaatspruitstuk vermengd met het warme zeewater dat voor de koeling werd gebruikt. Dit zeewater wordt, via slangen en de bewuste uitlaat, aan de achterzijde van de boot weer naar buiten gepompt. Als de motor stopt, stopt ook de koelwaterpomp en verzamelt al het aanwezige zeewater zich in de uitlaat. Deze moet dus voldoende groot zijn om al het water te bevatten. Helaas is de combinatie van uitlaatgassen en zeewater nogal agressief, waardoor dus zelfs RVS-316 als snel corrodeert. Nadat we de oude uitlaat eruit hadden gehaald, hiervoor moeten wij de boiler omhoog vijzelen, werd deze naar een bedrijf gebracht om te repareren.

De nieuwe motor met opgebouwde

hydraulische pomp,

Een telefoontje leerde ons dat reparatie eigenlijk niet meer mogelijk was, er moest dus een nieuwe gemaakt worden van zeewater bestendig RVS. Binnen een week zou deze gereed zijn. Kosten, bijna € 1.200 ex BTW. Voor de zeilers, er is geen enkele kunststof Vetus uitlaat die past tussen onze spanten. De tweede tegenvaller diende zich niet veel later aan. Een aantal dagen nadat de motor was verwijderd, nam men contact met ons op. Men wilde ook de hydraulische pomp hebben, zodat ze deze op de nieuwe motor konden bouwen. Het bleek namelijk dat de nieuwe motor niet geheel identiek was aan de oude! Hoezo niet “geheel” identiek? We hebben juist gevraagd daarop te letten zodat we niet te veel kosten zouden krijgen bij het inbouwen van de nieuwe motor. De hydraulische pomp heb ik er zelf maar uit gesleuteld. Enkele dagen later kreeg ik een foto van de hydraulische pomp die op de nieuwe motor was gemonteerd. Ze hadden hiervoor onze oude motorsteun gebruikt, die in het verleden hier speciaal voor was gemaakt. Men had de poelie van de motor hiervoor moeten aanpassen, zodat de schijf, die via twee V-snaren van de hydraulische pomp aandrijft, er op gemonteerd kon worden. Kosten ook alweer ruim € 400 ex BTW. We hebben in die 10 dagen de volgende zaken in de motorruimte aangepakt: Van de romp is alle loszittende verf met een driehoek schrapertje verwijderd. Daarna is alles ook nog eens geschuurd en vervolgens schoon gemaakt. De vloer heeft daarna, ter bescherming, twee lagen epoxy primer gekregen. Alle oude en verteerde isolatie is verwijderd, inclusief alle lijmresten.

De geschilderde motorruimte met nieuwe isolatie.

Dat laatste was nog het meeste werk, centimeter voor centimeter heb ik de lijm eraf gepulkt. De schroefasafdichting en het schroefaslager zijn beide vervangen. Het schroefaslager had te veel speling gekregen en de schroefasafdichting begon te lekken. Alle slangen had ik in eerste instantie laten zitten. Later, toen er gelast moest worden in deze krappe ruimte, heb ik alles verwijderd. Dus de boilerslangen, de koelwaterslangen en de dieselslangetjes, zijn tijdelijk gedemonteerd om meer werkruimte te creëren. Als laatste hebben we in het weekend de nieuwe RVS-uitlaat geplaatst en de boiler weer terug gemonteerd op zijn plaats. Op maandag arriveerde er een truck met daarop een pallet met onze nieuwe motor. Deze werd eraf gehesen en de truck verdween weer. Er bleef een leerlingmonteur achter die de motor losschroefde van de pallet waar hij op stond en die de transmissie er weer afhaalde. De combinatie motor met transmissie kregen we namelijk niet in één geheel naar buiten, dus verwachte we dat deze ook niet in één geheel naar binnen zou gaan.

De nieuwe motor staat onder een 

doek achter mij in de keuken

Aan het begin van de middag kwam de kraan naast ons staan, de monteurs waren echter beide verdwenen voor “de lunch”, volgens ons hadden ze gewoon nog ergens anders een klusje. Samen met de kraandrijver heb ik de motor en de transmissie op de Ikinoo gehesen. Na 1,5 uur kwamen de monteurs weer opdagen, we waren toen net klaar met het eerste deel van de hijswerkzaamheden. Gezamenlijk hebben we de motor naar binnen gehesen en in de keuken de transmissie weer aan de motor bevestigd. Daarna moest als laatste de motor nog in de motorruimte gehesen worden. Vanaf dat moment ging echt alles fout wat er maar fout kon gaan. De combinatie van motor en transmissie bleek 30 mm langer te zijn dan de oude combinatie. Het motorblok was wel identiek, echter de transmissie was geheel anders en 30 mm langer. Daarnaast zaten de twee achterste motorsteunen op geheel andere plekken. Als klap op de vuurpijl kon de koppeling tussen de motor en de schroefas niet gemonteerd worden. Voor de koppeling was gewoonweg onvoldoende ruimte. Zo ging de motor er dus niet in! We hebben de motor er weer uitgehaald en in de keuken neergezet. De kraan en de kraanmachinist vertrokken, zo ook onze monteurs. De volgende dag was één van de monteurs weer bij ons op de boot. De monteur bleek Roeland te heten en was geboren in Utrecht. Op 8-jarige leeftijd was hij met zijn ouders naar New Zealand geëmigreerd. Ook Bruce, de directeur van het bedrijf, kwam langs. Opnieuw takelden we de motor in de motorruimte en bekeken het probleem nog eens heel nauwkeurig. Na veel gediscussieer kwamen we tot de volgende oplossing en stappenplan.

De oude koppeling. 3 van de 6 inbusbouten 

zijn te zien waarmee deze vast  is gezet. 

Ook is er haast geen ruimte tussen

de koppeling en de schroefasafdichting.

• Een deel van het spant moest worden weggesneden, zodat de bestaande uitsparing in het spant dieper zou worden. Hierdoor kon de koppeling tussen de motor en de schroefas vrijelijk gaan bewegen. Het bleek namelijk dat de oude opening ook al te klein was. Aan de slijtplekken te zien was de koppeling herhaaldelijk tegen het spant aangekomen. 
• Daarna moest er een aluminium verstevigingsplaat van 6 mm worden gelast in de vergrote opening. Later bleek dat het lassen in zo’n kleine ruimte een hele uitdaging te vormen. 
• Aansluitend moest dit deel van de motorruimte opnieuw worden geschilderd. 
• Er moest een nieuwe kortere RVS-koppeling komen met een spiebaan. De oude had geen spiebaan maar was voorzien van 6 bouten. Deze hadden gezamenlijk voldoende kracht om de koppeling klemvast te zetten op de schroefas. Omdat de nieuwe koppeling korter zou zijn, had deze maar 4 bouten. Een spiebaan voorkomt in dat geval dat de koppeling ten opzichte van de schroefas gaat slippen. Kosten € 700 ex BTW, maar inclusief de kosten voor het pas maken. 
• De schroefas moest korter gemaakt worden en ook voorzien worden van een spiebaan. 
• Er moesten twee nieuwe motorsteunen gemaakt worden, de nieuwe waren niet bruikbaar. 
• Daarna kon alles in elkaar gezet worden. 

De nieuwe RVS-koppeling. Duidelijk zijn 2 van de 4 bouten 

en de spiebaan te onderscheiden. Aan de bovenzijde zijn 

3 van de 4 moeren te zien van de nieuwe RVS-bouten. Ook 

de dieper gemaakte opening is duidelijk zichtbaar

Een week later, op maandag, waren alle aanpassingen in de motorruimte gerealiseerd en was de nieuwe koppeling binnen gekomen. Het vergroten van de opening in het spant was redelijk snel gerealiseerd. Het lassen was veel moeizamer. Eerst werd de ruimte gecontroleerd door iemand die een werkvergunning voor het lassen afgeeft. Na enige aanpassingen, waaronder het verwijderen van alle slangen en het afsluiten van kleine ruimtes met natte doeken, werd de werkvergunning afgegeven. Het lassen was moeizaam, probeer maar eens te lassen, liggend op je buik in een hele smalle ruimte. Het opnieuw schilderen was zo gebeurd. Dus nu konden we verder met de montage van de motor. Het plan leek op papier zo eenvoudig, echter in een boot is niets eenvoudig. Daar kwamen we ook nu weer achter. De volgende stappen namen weer een week in beslag. We hesen de motor opnieuw in de motorruimte met aan de voorzijde beide oude stalen motorsteunen. De nieuwe bleken niet bruikbaar te zijn. Nu konden we voor het eerst zien dat de vergrote opening in het spant voldoende groot was om de nieuwe transmissie met koppeling vrijelijk te laten draaien. Omdat de nieuwe koppeling als een halfproduct werd geleverd, moest deze eerst pas gemaakt worden op de motor en de schroefas. Van de aanwezig gaten moesten er 4 stuks voorzien worden van M12 schroefdraad en de opening voor de as moest naar 35 mm gedraaid worden. In deze opening moest daarnaast ook een spiebaan worden gevreesd.

De nieuwe motor met de volledige koppeling en nieuwe

as afdichting. De wanden zijn opnieuw geïsoleerd.

Toen het geheel een dag later klaar was, bleek men geen gaten met M12 schroefdraad te hebben gedraaid maar 4 gaten van 12 mm te hebben geboord. Er moesten dus 4 stuks 12 mm RVS-bouten bijkomen om het geheel in elkaar te kunnen zetten. De volgende stap was het ophangen van de motor in de motorruimte. We monteerde de complete koppeling en de schroefas. Nu konden we zien hoe veel de schroefas korter moest worden gemaakt. Volgens mij hadden we dit een dag eerder ook al kunnen opmeten, maar ja wie ben ik? Nadat was vastgesteld hoe veel de schroefas korter moest worden, hebben we de motor weer in de keuken gezet en nam Roeland de schroefas mee voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Een dag later kwam hij niet opdagen, de werkzaamheden aan de schroefas waren niet afgerond. Dit gaf mij de gelegenheid de bestaande motorsteunen, die we opnieuw gingen gebruiken, te schuren en te voorzien van 2 lagen zwarte epoxy primer. Zo leken ze beide als nieuw. Twee dagen later was hij weer terug en begon het echte montagewerk. De motor zou er volgens plan nu niet meer uitgaan. We plaatsten de schroefas en hesen de motor weer in de motorruimte. We konden nu alles op zijn plaats gaan zetten. We monteerde de nieuwe koppeling met de transmissie van de motor en de schroefas. Hij was nog niet uitgelijnd, maar we kregen wel een idee van hoe alles op zijn plaats kwam.

De nieuw aangebrachte isolatie in de motorruimte.

Dit nam enige tijd in beslag, omdat het geheel zo nauwkeurig mogelijk op zijn plaats moest komen voor het bepalen van hoe de motorsteunen eruit moesten komen te zien. Met een aantal stukjes triplex en een lijmpistool maakten we daarna twee mallen voor de nieuwe achterste motorsteunen. De motor lieten we hierna op de motorsteunen zakken. Op vrijdag en in het weekend monteerde ik zelf al zo veel mogelijk zaken. De gaskabel kwam weer op zijn plek, alle dieselleidingen werden weer gemonteerd en aangesloten, de koelwaterslangen werden weer gemonteerd, de nieuwe bekabeling van het bedienpaneel werd aangelegd en aangesloten en nog vele andere kleine klusjes. Op maandag was Roeland terug met de nieuwe motorsteunen.

De beide slangen voor het voeden van de boiler met heet motorwater zijn 

vervangen en tevens voorzien van twee afsluiters. Zo kunnen we de 

voeding van de boilerboiler sfsluiten indien deze onderweg lek raakt.

Ze waren gelukkig voldoende zwaar uitgevoerd. Het had enige moeite gekost een werkplaats te vinden met de juiste materialen en gereedschappen om deze te kunnen maken. De steunen waren gloeiend heet gemaakt en daarna in vorm gebogen. Zo voorkom je haarscheurtjes in het materiaal. Hierna had men de steunen tweemaal in de zwarte epoxy primer gezet. We konden nu de motor definitief op zijn vier motorsteunen zetten. Enkele uren later stond de motor volledig uitgelijnd op zijn vier motorsteunen. Tijd om de rest aan te sluiten. De hydraulische pomp moest nog op zijn plaats komen. Omdat we de hydraulische leidingen niet op zijn plaats kregen, moest ik in de toiletruimte een stukje uit de muur zagen. Nu konden we de beide leidingen weer vastzetten. De montage van de pomp en de V-snaren heb ik later zelf verder uitgevoerd.

Zoals te doen gebruikelijk staan de mannen weer bij de barbecue.

Roeland nam al zijn spullen mee omdat hij in principe klaar was. De volgende dag zou er een monteur langskomen om de elektra aan te sluiten. De motor moet namelijk massa vrij worden gemonteerd. Dat was hij op dat moment dus niet. De nieuwe motor maakte direct contact met de romp. Bij een aluminium schip is dit niet toegestaan. Helaas, kwam hij niet opdagen omdat het bedrijf in Opua alle werkzaamheden bezig was af te ronden, aangezien New Zealand de volgende dag in Lock down zou gaan. Voorlopig zien we dus niemand die het werk afmaakt. Ik heb zelf de rest van de aansluitingen uitgevoerd. Ook heb ik de motor massa vrij gekregen. Het bleek dat de kabel van de transmissie direct contact maakte met de romp.

Gezellig met z'n allen aan één grote tafel.

Een dik stuk rubber, vastgezet met twee tyraps, bracht een goede oplossing. Wat rest is het aansluiten van de startmotor en de dynamo. Denk nu niet dat we al die tijd alleen maar aan de motor hebben gewerkt. We hebben ook tijd gevonden om leuke dingen te doen. Zo waren we, samen met de bemanning van de Yana, een avond uitgenodigd voor een gezamenlijke maaltijd met een groep Zwitserse boten. Heel gezellig. Ook heel gezellig was de barbecue die we hadden georganiseerd met vijf Nederlandse boten, te weten de Ocean Goose, de Vagebond, de Jori, Miss Monypenny en natuurlijk de Ikinoo.

Lady's afternoon

Als extra gast was Peter uitgenodigd. Peter is de schipper van een catamaran die hier op de werf ligt. We hadden iedereen uitgenodigd om bij ons op het terrein te komen barbecueën. Bij ons op de werf is een overdekte ruimte met een barbecue en diverse tuintafels. De gasgestookte barbecue mogen we gratis gebruiken. Aan de tuintafels kun je met zes man zitten. We hebben twee van deze tafels tegen elkaar geschoven. Daarna er een leuk kleedje erover gelegd en het geheel verder aangekleed met kaarsjes en servetjes. Nu met al onze vrienden rondom deze tafels en de avond kon niet meer stuk. We hebben dan ook heerlijk gegeten en gedronken. Ieder koppel had zijn eigen vlees meegenomen. De rest van de gerechten die waren meegenomen hebben we met elkaar gedeeld. Zo ook de aanwezige drank. De gesprekken waren weer als vanouds, vrolijk, soms serieus maar over het algemeen geanimeerd. Zeker voor herhaling vatbaar. Wie weet op Koningsdag, 27 april aanstaande. Voorlopig zitten we nog in isolatie vanwege de Lock down. Dit verhaal wordt daarom vervolgd na het opheffen van de Lock down. Hopelijk lukt nu alles in één keer en krijgen we niet nog meer verrassingen.